Niezwykle bogata Liturgia Słowa, przygotowana przez Kościół na Uroczystość Narodzenia Pańskiego, kieruje nas ku początkowi Ewangelii według świętego Jana.
Prolog Janowy zawiera głębię teologiczną skondensowaną w osiemnastu wersetach tekstu. Chciejmy w sposób szczególny pochylić się na wersecie, który opisuje rzeczywistość przeżywaną właśnie dzisiaj:
A Słowo stało się ciałem
i zamieszkało wśród nas.
W języku greckim brzmi on następująco:
kai ho logos sarks egeneto
kai esk?n?sen en hymin.
Słowa te znamy zapewne bardzo dobrze. Powszechnie modlimy się nimi w modlitwie ?Anioł Pański?. Warto jednak ponownie przeanalizować ich znaczenie, by choć troszkę przybliżyć się do tajemnicy wiary, którą dzisiaj w sposób szczególny obchodzimy w Kościele.
Termin ciało, w języku greckim sarks, zgodnie z biblijną antropologią, oznacza całego człowieka w jego konkretnej, ziemskiej egzystencji, czyli ludzką naturę. W interesującym nas fragmencie Ewangelii według św. Jana wyrażenie Słowo stało się ciałem znaczy zatem, że Słowo (Logos) będąc Bogiem i mając odwieczną preegzystencję, przyjęło ludzką naturę i stało się prawdziwym człowiekiem, a jest nim historyczny Jezus z Nazaretu. Spotykamy się z opisem fenomenu, kiedy to nieprzemijalne, przedwieczne Słowo Boga przyjmuje ludzką naturę i staje się ciałem, czyli czymś podatnym na zniszczenie i przemijanie, a zatem poddanym również śmierci. Słowo przyswoiło sobie słabość, niemoc i śmiertelność, która jest wrodzona w sarks.
A tym samym uczyniło się widzialnym i dostępnym oraz wkroczyło w rzeczywistość ludzką. Słowo przyjęło kondycję bycia ciałem i nie obce stało się Mu narodzenie, wzrastanie, dojrzewanie i śmierć. Przyjęło wszystko to, co dotyka każdego człowieka. Zauważamy,
że Ewangelista nie ogranicza się do stwierdzenia, że Słowo stało się ciałem. Dodaje, iż zamieszkało wśród nas. Formuła ta nawiązuje do idei przebywania Jahwe w narodzie wybranym, w Namiocie Spotkania na pustyni, następnie w świątyni jerozolimskiej, a zwłaszcza do przebywania Boga w Izraelu poprzez swe Prawo i Mądrość. Wydaje się zatem, że dla Ewangelisty Jana Jezus jest nowym namiotem, nową świątynią, nowym miejscem i sposobem obecności Boga wśród ludzi.
Co oznacza to wydarzenie i jakie niesie ze sobą konsekwencje? Stając się człowiekiem Słowo daje się wciągnąć w dzieje całej ludzkości i równocześnie historię pojedynczego człowieka. Stanie się ciałem Logosu to punkt zwrotny w historii zbawienia, który otwiera ludzkości ostateczną możliwość zbawienia. W pojęciu ciała prolog łączy bowiem wcielenie ze śmiercią krzyżową Chrystusa, a historyczne objawienie Boskiego Logosu w ciele dokonuje się
ze względu na sytuację ludzkości, która zamknęła się przed światłością świecącą w ciemności. W ten sposób więc jeszcze raz zaoferowane zostaje ludziom Boże światło i zbawienie,
i to w sposób szczególny i niepowtarzalny, gdyż Logos, który jest światłem i życiem ludzi, sam staje się człowiekiem i jako taki mieszka wśród ludzi. Od tego momentu zbawczy plan Boga znalazł urzeczywistnienie w historii ludzkiej, historii każdego człowieka.
br. Olaf OFM